نقش پیاده‌روی اربعین در شکل گیری «محور شیعی» در نظام بین الملل
تاریخ انتشار: ۱۲ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۲۰۱۲۷
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: با پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، فضای سیاست بین‌الملل، به ویژه در منطقه اوراسیا دست خوش تحولات شگرفی شد. تا پیش از این کشورهای منطقه (به غیر از جمهوری اسلامی ایران) برای تعریف سیاست خارجی خود مجبور بودند تا خود را ذیل سیاست خارجی یکی از دو ابر قدرت جهانی یعنی شوروی یا ایالات متحده آمریکا تعریف کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این دوران دو قطب «پان عربیسم» از حمایت مسکو و پادشاهی‌های محافظه‌کار از چتر حمایتی واشنگتن برخوردار بودند. با کنار رفتن بلوک شرق در دهه ۹۰ میلادی و پس از سقوط صدام در سال ۲۰۰۳ قدرت‌های بزرگ منطقه همچون جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی و ترکیه فضای بیشتری برای بازیگری و شکل دهی به نظم جدید منطقه داشتند.
در این میان ایران به عنوان قدیمی‌ترین دولت منطقه (به تعبیر هگل) با برخورداری از نفوذ طبیعی در حوزه ایران بزرگ فرهنگی و شیعیان خاورمیانه جایگاه ویژه‌ای در میان کشورهای منطقه به دست آورد. در ادامه این یادداشت سعی خواهیم کرد تا به توجه به جایگاه ایران در جهان تشیع و راهپیمایی بزرگ اربعین، به بررسی نقش این مراسم بزرگ دینی در شکل گیری «محور شیعی» در منطقه غرب آسیا بپردازیم.
در جهان پسا-جنگ سرد دیگر صرف داشتن قدرت نظامی یا ایجاد توازن قوا کافی نیست بلکه توجه به دو حوزه ژئواکونومی و ژئوکالچری نیز می‌تواند «قدرت» و «وزن ژئوپلیتیکی» کشورها را افزایش دهد. به عنوان مثال قطر با مساحت و جمعیت کم توانسته است با تکیه بر سه عنصر «اخوانی‌گری»، «رسانه» و «دیپلماسی ورزشی» وزن ژئوپلیتیکی خود را در منطقه افزایش داده و تبدیل به بازیگری تاثیر گذار در مناقشات منطقه‌ای و حتی جهانی شود. به عبارت دیگر دوحه با بهره‌گیری از پتانسیل‌هایی همچون شبکه «الجزیره» یا برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲، قدرت نرم تولید کرده و ضریب امنیتی خود را در خاورمیانه افزایش داده و تبدیل به یکی از طرفین اصلی هر منازعه منطقه‌ای شده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، «اسلام‌گرایی انقلابی» با تمرکز بر ملت‌های آزادی‌خواه منطقه بویژه شیعیان تلاش کرده است تا ضمن حفظ احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهای منطقه، با ایجاد محور مقاومت در برابر پیش‌روی نیروهای استعماری همچون ایالات‌متحده و رژیم صهیونیستی ایستاده و نظم جدیدی در منطقه ایجاد کند. معنای این عبارت آن است که جمهوری اسلامی توانسته با بهره‌گیری از قدرت نرم و نفوذ طبیعی خود در منطقه شامات و بین‌النهرین جمعیت اسلامی، بویژه شیعیان، گروه‌های اسلام‌گرا را زیر یک پرچم متحد کرده و «عمق راهبردی» خود را تا سواحل مدیترانه افزایش دهد.
برای تبدیل کردن پتانسیل‌های بالقوه مذهبی به نتایج راهبردی لازم است تا عمده تمرکز نه بر روی عملکرد دولت ها، بلکه باید برنامه ریزی اصلی بر روی شکل‌گیری حرکت‌های مردمی باشد، زیرا برای رسیدن به نتایج ارزشمند و ماندگار لازم است تا اقدامات از «پایین به بالا» انجام شود. مراسم‌های بزرگ دینی مانند انجام فریضه حج، عید فطر و میلاد رسول مکرم اسلام می‌تواند موجب ایجاد صفوف واحد میان مسلمانان و تحکیم وحدت در بین ملت‌های مسلمان منطقه شود. در این میان شیعیان نیز با داشتن برگزاری مراسمات مانند عید غدیر، میلاد حضرت ولیعصر (عج)، عزاداری‌های محرم و پیاده‌روی اربعین به بازخوانی تاریخ صدر اسلام پرداخته و با امامان خود تجدید بیعت می‌کنند.
شاید یکی از مهمترین مراسمات و آیین‌های مذهبی در میان شیعیان برگزاری پیاده روی اربعین در کشور عراق باشد. براساس آمارهای منتشر شده از سوی آستان مقدس حضرت عباس (س)، با وجود ملاحضات امنیتی و شیوع گسترده پاندمی کرونا، حدود ۱۶ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در این پیاده‌روی شرکت کردند. صحت این خبر یعنی بزرگترین کارناوال دینی جهان در یکی از ناامن‌ترین نقاط عالم با نظمی قابل قبول برگزار می‌شود. در این مراسم شیعیان جهان از نقاط مختلف عالم، به ویژه ایران خود را در ایام اربعین به کربلا رسانده و به دنبال تجدید بیعت و عزاداری برای امام شهید خود هستند. نفس برگزاری چنین مراسمی ضمن معرفی آئین تشیع به مردم جهان، می‌تواند نقطه عطفی برای ایجاد «محور شیعی» در جهان اسلام باشد. ذکر این نکته لازم است که استفاده از این «تعبیر» برای نشان دادن نفوذ منطقه‌ای ایران (به مانند عبدالله دوم پادشاه اردن) نیست بلکه استفاده از یک واژه تخصصی برای نشان دادن تشکلی مذهبی-فرهنگی است.
با در نظر گرفتن اهمیت حوزه ژئوکالچر و قدرت نرم در مناسبات جهانی می‌توان مراسم پیاده‌روی اربعین را فرصتی طلایی برای ایجاد جریان فرهنگی و شکل‌دهی به گروه‌های مقاومت در سراسر جغرافیای جهان اسلام دانست. نقش گروه‌های سازمان‌دهی شده شیعه را می‌توان در بحران‌های بزرگ منطقه‌ای همچون جنگ سوریه مشاهده کرد. در میدان شام گروه‌های مقاومت شیعی مانند فاطمیون افغانستان، زینبیون پاکستان، حزب‌الله لبنان، گروه‌های مقاومت عراقی و … حضور پیدا کرده و خطر حاکم شدن تروریست‌های تکفیری مانند داعش و احرار الشام را در این منطقه از بین بردند. به عبارت دیگر جمهوری اسلامی با بهره‌گیری از گفتمان مقاومت با تاکید بر جمعیت شیعه و (اهل سنت) توانسته است پتانسیل‌های خود در حوزه قدرت نرم را به خدمت مبارزه با تروریسم درآورده و از حاکمیت ملی دو کشور بزرگ منطقه یعنی عراق و سوریه دفاع کند. همچنین حضور نیروهای مقاومت با فتوای مرجعیت برای دفاع از شهرها و خانواده‌های اهل سنت در عراق و سوریه باطل کننده تبلیغاتی بود که قصد داشت اقدامات ایران را مذهبی جلوه داده و موجب اختلاف میان شیعیان و اهل سنت شوند.
تداوم وحدت میان شیعیان منطقه و عدم توجه به رقابت‌های زودگذر سیاسی یا اقتصادی می‌تواند سبب ظهور قطبی قدرتمند در معادلات جهانی شود. به استناد آمار منتشر شده از سوی پایگاه خبری «اینترسیت» بیشتر منابع هیدروکربن منطقه خلیج فارس در مناطق شیعه نشین قرار دارد. چنین واقعیت ژئوپلیتیکی در صورت تحقق وحدت میان جریان‌های شیعی می‌تواند اهرم چانه‌زنی تهران را در بازارهای انرژی افزایش دهد. حال اگر در میان مسلمانان و شیعیان اختلاف یا جنگ داخلی حاکم باشد، قدرت های جهانی به عنوان مشتریان بزرگ منابع هیدروکربنی، از موضع برتر وارد مذاکره با دولت ها شده و نفت-گاز این منطقه را با قیمتی ارزان به تاراج می‌برند.
همچنین پراکندگی جغرافیایی گروه‌های مقاومت در منطقه خاورمیانه سبب خلق مسیر زمینی از ایران تا مرزهای فلسطین اشغالی و دریای مدیترانه شده است. چنین مسیری این فرصت را در اختیار شیعیان و اهل سنت همسو با محور مقاومت می‌دهد تا بتوانند در طرح‌های بزرگ اقتصادی همچون ایده «یک کمربند – یک جاده» چین نقشی محوری یافته و ظرفیت‌های ژئواکونومی منطقه را فعال کنند. این یعنی با اتخاذ سیاست حساب‌شده و اصولی در برخورد با اتفاقات مهم مذهبی-فرهنگی مانند پیاده‌روی اربعین می‌توان نتایج بزرگ امنیتی-اقتصادی در میان مدت و بلند مدت کسب کرد.
بهره سخن
اواخر شهریور ماه ۱۴۰۱ بار دیگر شیعیان و محبان اهل بیت از سراسر جهان خود را به بین‌الحرمین رسانده تا ندای وحدت و آزادگی سر دهند. حفظ چنین اجتماع دینی می‌تواند موجب تقویت جایگاه کشورهای مسلمان شده و تامین منافع راهبردی آنها را در سیاست بین‌الملل به دنبال داشته باشد. در نظم در حال گذار جهانی لازم است تا با فعال کردن تمام ظرفیت‌های تمدنی-مذهبی خود در سطح منطقه غرب آسیا، قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی کشورمان را افزایش داده و تبدیل به بازیگری تاثیر گذار در صحنه بین‌المللی شویم. توجه به این نکته لازم است که برای رسیدن به این نقطه لازم است دولت ها ارتباط و پیوند طبیعی میان ملت‌های مسلمان را صرفاً تسهیل کنند و تبدیل به «بازیگر محوری» در شکل‌گیری و تثبیت «محور شیعی» در منطقه نشوند، زیرا کار دولتی تاثیر اقدامات خودجوش و ایمانی مردم را ندارد.
* محمد بیات، کارشناس مسائل خاورمیانه
کد خبر 5580664منبع: مهر
کلیدواژه: اربعین حسینی کربلا عراق روسیه ایالات متحده امریکا اوکراین رژیم صهیونیستی فلسطین تایوان جنگ اوکراین سوریه افغانستان اتحادیه اروپا بغداد کرانه باختری ایران پیاده روی اربعین گروه های مقاومت جمهوری اسلامی میان شیعیان بین الملل محور شیعی منطقه ای قدرت نرم شکل گیری اهل سنت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۲۰۱۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرمانده کل سپاه: «وعده صادق» استثنایی‌ترین تصمیم نظام بود
به گزارش قدس آنلاین، سرلشکر حسین سلامی روز چهارشنبه در همایش گرامیداشت مقام استاد و مربی که در ستاد فرماندهی کل سپاه برگزار شد، گفت: وعده صادق ظهور قدرت اراده ملت ایران بود که اراده ملت ایران در اراده رهبر ملت ایران متجلی و متراکم است. رهبری تجلی گاه اراده خداوند و اراده مردم است که در طول اراده خدا است، قدر نظام ولایی دانستن همین است.
وی با بیان اینکه با عملیات وعده صادق همه یک شکوه و اقتدار جدید را تجربه کردند، افزود: رژیم صهیونیستی با طوفان الاقصی دچار شکست اطلاعاتی شده بود و با عملیات وعده صادق دچار شکست بازدارندگی شد.
فرمانده کل سپاه در ادامه گفت: در ایامی به سر می‌بریم که خداوند به جبهه اسلام نصرت آشکار و فتح مبین خود را جاری کرد و خداوند به ما این ظرفیت و استعداد را بخشید که ظرف نزول نصرتهای الهی در این شرایط خطیر و حساس و سرنوشت ساز انقلاب اسلامی باشیم.
سردار اسلامی افزود: همه می دانند که ما یک جهاد بلاوقفه و یک جنگ توقف ناپذیر و پیوسته ای را در طی دهه های اخیر با نظام استکباری و شرکای او در ائتلاف های متنوع داشته‌ایم. دشمن ما ذخایری از راهبردهای متنوعی را علیه ما در اختیار داشت و از این انبار استراتژی ها در اشکال مختلف در سالها و دهه های گذشته علیه انقلاب شکوهمند و نظام مقدس ما استفاده کرد. همه جهات نبرد را گشود و همه راه های غلبه بر نظام را آزمایش کرد تمام این نبردها مقیاس و وسعتی کامل در حداکثر اعمال ممکن قدرت بودند هیچ جا دشمن نه در افق زمان و نه در وسعت مکان و نه در شدت عمل از دشمنی کوتاهی نکرد.
فرمانده کل سپاه پاسداران ادامه داد: دشمن با همه ابزارها به میدان آمد، از جنگ خارجی تا پدیده تحریم سرسختانه و سهمگین اقتصادی تا ترور، نبردهای تکفیری ، جنگ های اطلاعاتی، فتنه های امنیتی ، تهاجمات فرهنگی، جنگ های رسانه ای همه راه ها را آزمود و انقلاب را در مقاطع مختلف با مخاطراتی جدی مواجه کرد.
وی گفت: تاریخ هم سراغ ندارد که کشوری در چهارمین دهه در معرض جنگ های سنتی و مدرن با دشمنی به وسعت نیمی از قدرت اقتصادی، فرهنگی، نظامی و سیاسی جهان درگیر شده باشد و در بعد از این چهارمین دهه در مقتدرتین، مسلط ترین و قوی ترین حالت خود قرار داشته باشد و هیچ چیزی جز جاری شدن سنت های الهی نمی تواند توجیه گر این واقعیت شگفت انگیز باشد.
سردار سلامی تاکید کرد: همه کشورهای دنیا با جنگ ضعیف می شوند اما جمهوری اسلامی ایران با جنگ قوی تر شد. همه کشورهای دنیا با تحریم تخریب می شوند اما جمهوری اسلامی ایران با تحریم ساخته شد. همه کشورهای دنیا با فشار سیاسی منزوی می شوند جمهوری اسلامی ایران با فشار سیاسی میدان نفوذ پیدا کرد. همه کشورهای جهان با اغتشاشات داخلی از هم فرو می پاشند اما نظام ما با اغتشاشات ثبات داخلی خود را مستحکم تر کرد. هرچه که دشمن عمل کرد برخلاف آن اثبات شد.
فرمانده کل سپاه با بیان این که ما و بخصوص سپاه در میدان جهاد رشد می‌کند گفت: مادامی که دشمن در لانه باشد و ما در خانه، نه او شکست می‌خورد و نه ما پیروز می‌شویم. تا وقتی که ما یکدیگر را ملاقات نکنیم نمی‌توانیم دشمن را فرسوده و خسته و افسرده و ناتوان کنیم.
وی با تاکید بر این که ما در یک جنگ تمام عیار به سر می‌بریم افزود: عقربه‌های این جنگ مثل عقربه‌های ساعت در هر مقطع در یک مساله ما را با دشمن درگیر می‌کند. یکروز جنگ اقتصادی محور شرارت‌های دشمن می شود، یکروز نبردهای تکفیری اوج می‌گیرد، یک روز فتنه داخلی مشتعل می‌شود که همه اینها ظهور اجزا و ارکان متنوع انبان و ذخایر راهبردهایی است که دشمن اندوخته است و حسب تجربه و براساس قدرت و دانش، ما هم در مقابل چنین دشمنی با تجربه و با دانش و ابزار و تعریف روش‌ها در میدان حاضر باشیم.
سردار سلامی ادامه داد: راز موفقیت‌های سپاه در گسترش قدرت، در ابتکارات راهبردی در نوآوری‌ها و خلاقیت‌های میدانی همین است که در سه سطح جنگ، سپاه درگیر است. همه در سطح راهبرد، هم عملیات و هم تاکتیک.
فرمانده کل سپاه گفت: ما محکوم به این هستیم که آگاهانه با بینش عمیق ، دانش قوی، ابزار پیشرفته ، روش های نو، دانش های جدید از انقلاب اسلامی حراست کنیم. حراست از انقلاب اسلامی همه ابعاد زندگی ما را در بر می‌گیرد چرا که تمام ابعاد زندگی ما را دشمن به جنگ تبدیل کرده است. از دانش ، اقتصاد، فرهنگ، سیاست، امنیت، معیشت همه آنها را به میدان جنگ تبدیل کرده است بنابراین آموزش ها در سپاه باید با این تنوع گسترده موضوعات رشد کند. سپاه باید در بعد ساختن کشور زیرساختها را با مدرن ترین ابزارها و پیچیده ترین فنون و تکنیک ها و با نوین ترین دانش ها کشور را بسازد.
وی با بیان این که ما دائم در حال مقایسه شدن هستیم افزود: ما را همیشه مقایسه می‌کنند آیا ما پیشرفت کرده‌ایم یا عقب مانده‌ایم؟ افتخار امروز انقلاب این است که به برکت هنرنمایی نایب امام زمان (ع) ما هم به دشمنانمان حمله کردیم و دست های ما به اندازه باز بوده است. ولی امر ما دست‌های دشمن را بسته است و هم کشور را ساخته است و هم قدرت دفاع از انقلاب و کشور را نوسازی کرده است. با این همه بحران پیچیده و درهم تنیده در وسط یک میدان سخت ایستاده با حکمت و منطق وحی و آگاهی عمیق از سنت‌های الهی و نهراسیدن از شکوه ظاهری دشمن و نفوذ بر قلب مومنان و هدایت صحیح در لحظه‌های سخت و بخشیدن آرامش در میان امواج التهاب یک جامعه سرافراز و سربلند و پرآوازه به نام ایران اسلامی ساخته است.
سردار سلامی ادامه داد: ده‌ها مجاهدت، پذیرش سختی‌ها و ملامت‌ها، ملامت‌هایی که از تیرها و کمان‌ها از میان زبان‌های ناآگاه و از بغض متراکم دشمن همواره نقطه مرکزی هدایت نظام را نشانه گرفته تا این قائمه پایدار و این استوانه استوار و این رکن وثیق غلبه اسلام را تضعیف کنند. این که خداوند در چند دهه در تمام میدان‌های کثیر سخاوتمندانه نصرت خویش را بر قلب مومنان و ولی امر ما جاری کرده است و به قلوب استحکام بخشیده است.در ماجرای وعده صادق کامل دیدید که هیچ ایرانی از این که دشمن چه واکنشی نشان دهد نترسید. هیچ کس از دشمن نترسید با این که همه فکر می‌کردند این دشمن عکس العمل نشان می دهد.
فرمانده کل سپاه با تاکید بر این که هر ملتی پژواک و بازتاب شخصیت رهبر خود است گفت: خصوصیات رهبری و امامت این است که شخصیت و هویت و خصوصیات او درپیکره جامعه تکثیر و جاری می شود که این فرصت الهی است. در این ماجرا این استثنایی ترین تصمیم یک نظام بود. ممکن نیست هیچ رهبری و نظامی در نقطه‌ای از عالم چنین تصمیمی را بگیرد. تصمیمی که از یک طرف بر یک شجاعت عظیم و از سوی دیگر بر یک حکمت عمیق تکیه دارد. وسعت این تصمیم و شجاعت آن شگفتی ساز این ماجرا بود. بخش مهم قدرت ما تجلی این اراده بود.
وی افزود: ما که اجرا کننده هستیم کار سختی انجام نمی دهیم او که تصمیم می گیرد و مسوولیت این عمل را بر عهده می‌گیرد و در میان فشرده ترین صف آرایی جهانی در قلب این صف آرایی فرود می رود و دشمن را از میانه می گسلد او منبع اصلی قدرت ما است.
سردار سلامی ادامه داد: این عملیات از این طرف روی یک نقطه انجام شد با همان تعبیر همان هندسی نقطه روی صفحه کاغذ، اما از آن طرف یک جهان پاسخ داد. جغرافیای آن طرف یونان، مدیترانه، دریای سرخ، حجاز، عراق، اردن، فلسطین، ترکیه این جغرافیایی جنگی بود که دشمن به کار برد. این طرف یک عمل محدود کسر فوق العاده از یک قدرت عظیم کسر بسیار کوچکی از یک قدرت بزرگ اما آن طرف همه ظرفیت‌های یک جنگ بزرگ همزمان بدون غافلگیری بکار گرفته شد.
فرمانده کل سپاه اضافه کرد: تقریبا ۹۰ درصد غافلگیری ما گرفته شده بود و دشمن شاید لحظه دقیق و هدف دقیق را نمی داند. اما این جغرافیای صهیون آنقدر کوچک است که همه نقاط به هم مرتبط هستند اما فرانسه، اردن، انگلیس، آمریکا و اسراییل و دیگران در شعاعی وسیع تر همه با تمام قدرت بودند و همه عمل کردند و در مقابل یک عمل کوچک یک جنگ بزرگ را انجام دادند که البته فقط یکبار می توانستند این عمل را انجام دهند. اگر موج دوم حملات سر می گرفت کارایی این سیستم یکپارچه دفاعی حداقل ۵۰ درصد کاهش پیدا می کرد و در موج سوم ۵۰ درصد موج دوم و به همین نسبت.
وی گفت: این که این تصمیم گرفته شود که با وجود اعلام بزرگترین قدرت تاریخ بشر که ما در کنار اسراییل با اراده آهنین ایستاده ایم. در این نقطه کوچک پرتراکم پدافندی همه آمدند و همه می گویند واکنش نشان می دهیم با این فرض با چنین دشمنی مستقیم و رسمی با پذیرش مسوولیت صدها فروند موشک و پهپاد پرواز می کنند، چه اتفاقی صورت گرفته است، جنگ به سرزمین صهیونیست‌ها کشیده شده است و همه می بینند و برای اولین بار پس از دهه ها یک قدرت جنگ را در سرزمین و فضای صهیونیست‌ها کشیده است. هشت ساعت دلهره آشفتگی، ترس، اضطراب این اراده شلیک قدرت بی نظیری است و همه می دانند این قابل تکرار است و این معادله ما است.
سردار سلامی افزود: این عملیات همه جهان را آرام کرد حتی دشمنان ما آرام شدند. این کسانی هم که در شمال و غرب و جاهای دیگر ژست اقتدار می‌گرفتند همه خاموش شدند.
وی ادامه داد: رژیم صهیونیستی اصلا جنگ را در سرزمین خود نمی پذیرد. در دکترین دفاعی اسراییل جنگ در خارج از مرزها است. برای صهیونیست ها بازدارندگی به مفهوم عدم وجود اراده شلیک است نه اصابت. هیچ کس نباید اراده شلیک داشته باشد که همه اینها شکسته شد. جنگ پیش دستانه باطل شد. ما رسما اعلام کردیم که می زنیم و همه می دانستند. این عظمت است که رسما اعلام می کند می زنیم. سیلی می زنیم. می زند و نمی ترسد و به خدا توکل می کند. آخرین عبارتی که رهبری به ما فرمودند این بود که بر خداوند توکل کنید. توکل توام با تدبیر و حکمت و اراده و قدرت.
فرمانده کل سپاه گفت: باید سپاه را در حد و اندازه‌های این عملیات ها دید. البته این عملیات کوچک بود. سپاه را باید قوی کنید که البته قوی است اما قدرت مانند موجود زنده دائما باید در رشد و کمال و نوسازی باشد. اگر در رشد و قدرت متوقف شویم از دشمن عقب می مانیم. در دیدار با رهبر معظم انقلاب ایشان فرمودند که سپاه در بحث آموزش همه جانبه مجاهدت کند.
منبع: خبرگزاری تسنیم
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت